1- در كظم غيظ با جايگزيني منافع برتر هيچ كينه‌اي از طرف مقابل باقي نمي‌ماند؛ مثلاً فردي كه خشم خود را فرو مي‌خورد، انتظار پاداش و منفعت از جانب خداوند را دارد، مانند محبت خدا، امنيت خاطر، آرامش، سكينه و رضايت الهي كه بالاترين پاداش است.
پيامبر اكرم (صلي الله عليه و آله): «مَنْ كَفَّ غَضَبَهُ عَنِ النَّاسِ كَفَّ اللهُ عَنْهُ عَذَابَ يَوْمِ القِيَامَةِ؛ هر كه خشم خود را بازدارد خداوند عذابش را از او بازدارد.»
امّا در سركوبي از خشم آتش كينه افروخته مي‌گردد. امام علي (عليه السلام): «الغَضَبُ يُشِيرُ كَوامِنَ الحِقدِ؛ خشم، كينه‌هاي نهفته را برمي‌انگيزد.»
2- كظم غيظ هم در موضع ضعف و هم در موضع قدرت رخ مي‌دهد و به دليل ترس از طرف مقابل نيست، ولي سركوبي خشم همواره در موضع ضعف رخ مي‌دهد و ممكن است ترس عامل آن باشد و احساس حقارت و مشكلات ديگر را ايجاد كند.
3- يكي از روش‌هاي مديريت خشم اين است كه فرد در لحظه عصبانيت عكس‌العمل غيرمنطقي از خود نشان ندهد و بهتر است ابتدا خود را آرام كند و سپس به شيوه‌اي سازنده‌تر با فردي كه موجب برانگيخته شدن خشم او شده مقابله كند تا نزاع فرو نشيند و بعد با استدلال منطقي درباره‌ي عامل برانگيزاننده خشم صحبت كند، در اين صورت كينه‌اي از طرف مقابل باقي نمي‌ماند.
امّا در سركوب خشم حرف‌ها به مثابه آتش زير خاكستر باقي مي‌ماند و بعد به شكل پرخاشگري و … بروز مي‌كند.
4- در كظم غيظ سيستم برنده- برنده (هر دو طرف برنده‌اند) حكم‌فرماست، به گونه‌اي كه منافعي چون روابط دوستانه، عزّت نفس، احترام متقابل حفظ مي‌شود و هيچ يك از طرفين آسيبي نمي‌بيند ولي در سركوبي خشم همواره يك نفر بازنده است به شكلي كه فرد با درون ريختن خشم با مشكلات زيادي چون حقارت و عدم حرمت نفس و بي‌ارادگي دست به گريبان مي‌شود.
5- در كظم غيظ انتقامي وجود ندارد، رفتار با عفو و گذشت همراه است، امّا سركوبي مي‌تواند به رفتارهاي انفعالي- تهاجمي منجر شود.
مديريت خشم، همان كظم غيظ است.
منبع :1- طاهره، الهي و ديگران، خشم از نگاه اسلام و روان‌شناسي، معرفت، شماره 192، 1392، ص 31.
2- محسن، كاشاني، المحجه البيضاء في تهذيب الأحياء، ج 5، چاپ اوّل، قم، المحبّين، ص 341؛ محمد بن يعقوب، كليني، همان، ج 3، ص 642.
3- محمد، محمدي ري‌شهري،ميزان الحكمه، ج 9، چاپ دوم، قم، دارالحديث، 1379، ص 4328، ح 14986.
[شنبه 1395-01-28] [ 11:12:00 ق.ظ ]
